megalitismo ← Efervesciencia

Efer 307 (21-12-14): Solsticio de inverno en Dombate

Dec

2014

Os dolmens foron na época megalítica o que as catedrais na Idade Media: sinalaban onde estaba a riqueza e a puxanza social. No megalitismo, a Costa da Morte debeu ser unha zona socialmente moito mais articulada que calquera outra.

José María Bello

Foto de Rabunho Rexeita

Recollendo unha invitación do Concello de Cabana de Bergantiños realizamos un especial Efervesciencia no Centro Arqueolóxico de Dombate coincidindo co solsticio de inverno. Acompañáronnos o guía de Dombate Lito Eiroa, a Catedrática de Xeografía e Historia no I. B. Monte das Moas Ana Romero Masía, o Catedrático de Electromagnetismo e divulgador Jorge Mira, o músico Pepe Ferreirós de Milladoiro e o noso colabordor Martin Pawley, productor do filme “Costa da Morte“. Astronomía, arqueoloxía, física, música e cinema conflúen neste programa.

No alborexar desa mesma mañá, tres investigadores permaneceron na cámara do monumento orixinal para medir a iluminación do sol do solsticio sobre as pinturas que revisten as paredes internas do dolmen. E alí estiveron os micrófonos de Efervesciencia rexistrando un documento sonoro único. Tivemos a sorte de poder escoitar ao arqueoastrónomo César González García (INCIPIT-CSIC), ao profesor de investigación Felipe Criado (INCIPIT-CSIC) e a Benito Vilas Estévez, alumno do máster de arqueoloxía da USC.

[audio:http://blogs.crtvg.es/efervesciencia/wp-content/uploads/2014/12/Solsticio-en-Dombate.mp3]

Descargar Solsticio en Dombate

No interior da cámara orixinal de Dombate

Desde que en 1987 se realizou a primeira excavación en Dombate dirixida polo arqueólogo José María Bello foi moito o que se aprendeu deste dolmen. Pero aínda quedan preguntas abertas. Como por exemplo que significado ten o petróglifo coñecido como “The thing”. Benito Vilas ten a “hipótese simpática” na escala de Belmonte de que pode ser a constelación de Orión.

Velaquí tes o programa completo listo para escoitar, baixar, compartir,…

[audio:http://blogs.crtvg.es/efervesciencia/wp-content/uploads/2014/12/Efer-307-21-12-14.mp3]

Efer 307 (21-12-14)

Lito Eiroa, Jorge Mira, Pepe Ferreirós, César Goldi, Ana Romero, M. Vicente, Martin Pawley, Alberto López

Foto Rabunho Rexeita

Efer 249 (15-6-13): Vestidas para a ocasión, as mámoas do Barbanza como nunca as viches

Xul

2013

Amigos! Ao pe destas mámoas 60 séculos de historia vos contemplan

Neste especial Efervesciencia levamos o camión estudio da Radio Galega ao mais alto da Serra do Barbanza, xusto no lugar onde se atopa a Casota do Páramo. “Vestidas para a ocasión, as mámoas do Barbanza como nunca as viches” é todo un reto radiofónico, porque queremos describir nas ondas toda unha paisaxe, pero non unha paisaxe actual senón unha paisaxe de hai 6 000 anos. E este desafío non sería posible sen a colaboración do Instituto de Ciencias do Patrimonio (INCIPIT) do CSIC.

Patricia Mañana, Felipe Criado, Manuel Vicente, Carlos Otero e César Goldi (Foto Elena Cerviño)

Deste xeito investigadores do INCIPIT diseminaron estratexicamente polos Chans do Barbanza ducias de teas brancas sobre os megálitos para resaltar a súa presenza no relevo. Unha vez “vestidas” as mámoas podemos facer o exercicio de ollar cos ollos dos nosos antepasados do neolítico, porque hai 60 séculos estas mámoas estaban recubertas de lousas que as facían moi visibles.

José Señorán Martín (Foto Elena Cerviño)

Esta clase de enterramentos megalíticos representan a arquitectura monumental mais antiga de Europa. As relacións visuais entre mámoas dan claves que axudan a entender esta paisaxe no seu conxunto. Segundo nos contou Felipe Criado, o director do INCIPIT, para situarnos neste paisaxe temos que empregar a mesma ollada que Gasol na cancha ou Xavi no campo de fútbol.

Patricia Maña contándonos o que se ves desde a súa posición (Foto Elena Cerviño)

Neste podcast poderás ver (e escoitar) as mámoas do Barbanza como nunca o fixeches:

[audio:http://blogs.crtvg.es/efervesciencia/wp-content/uploads/2013/06/Efer-249-15-06-13.mp3]

Descargar Efer 249 (15-06-13)

Máis fotos de Elena Cerviño e Xoán Xosé Vicente.