Efer 366 (14-10-16): Tres nóbeles e unha medalla Fields

 

As matemáticas son arte de dar o mesmo nome a cousas diferentes (Poincaré)

O actual director do instituto Poincare é o matemático Cedric Villani que estivo esta semana en Compostela invitado polo programa Conciencia que dirixe Jorge Mira. Quizais o mais fascinante dos traballos de Cedric Villani sexa descubrir como o estudo de fenómenos físicos ideais logo teñen aplicacións en campos dispares e alonxados como é o caso da economía.

 

Debullamos os nóbeles de ciencia 2016 cos mellores especialistas

1. Ana Mª Cuervo é unha investigadora de referencia en autofaxia no Albert Einstein College of Medicine de Nova Iorque. Ela explícanos o nobel concedido a Yoshinori Ohsumi.

 

2. Certos estados da materia conducen a electricidade non en función da súa estrutura ou composición senón a súas propiedades matemáticas como o número de buratos que presentan. Joaquín Fernández Rossier, director do proxecto de “Spintrónica do Grafeno” do Laboratorio Ibérico de Nanotecloxía (INL), preséntanos o nóbel de física que se lle concedeu a Thouless, Haldane e Kosterlitz.

 

3. A nosa colaboradora e profesora de química da USC Rosa Pedrido debúllanos o premio nobel de química 2016 concedido a Stoddart, Sauvage e Feringa polo desenvolvemento das máquinas moleculares.

 

O oso cavernario sempre volve á cova de mamá

Con Eva Rodríguez de SINC conversamos con Gloria Fernández Fortes da Universidade de Ferrara. A súas investigacións xenéticas veñen de descubrir a fidelidade dos extintos osos cavernarios ás súas covas natais.

Efer 255 (28-9-13): Catalizando talento

Sen catálise, a química sería como unha espada sen empuñadura, unha luz sen brillo, unha campá sen son

Alwyn Mittasch

Dentro do VII Programa marco de I+D da Unión Europea o Consello Europeo de Investigación (ERC), ten a misión de investir nas mellores ideas de Europa. O ERC busca os mellores entre os mellores. A ciencia mais rompedora e futurista. Na edición de 2013 só 8 proxectos españois liderados por investigadores seniors conseguiron financiamento de 144 concedidos en todo o continente. E témola sorte de conversar co único investigador galego que ten merecido unha destas selectas “advanced grants” do ERC: José Luis Mascareñas.

Mascareñas é catedrático de Química Orgánica na Universidade de Santiago e desenvolve as súas investigacións no CIQUS. No proxecto do ERC o noso invitado levará os seus catalizadores sintéticos ao interior de células vivas.

[audio:http://blogs.crtvg.es/efervesciencia/wp-content/uploads/2013/10/entre-mascareñas-web.mp3|titles=entre mascareñas web]

Entrevista a Mascareñas

 

Eric Cornell con Jorge Mira en Fonseca

Para deseñar novas nanomáquinas e nova electrónica os enxeñeiros necesitan tocar e manipular os fenómenos cuánticos. Grazas ó descubrimento de Eric Cornell en 1995 dos condensados de Bose-Einsten a temperaturas ultrafrías isto xa é posible. Sazonamos esta edición efervescente con 3 cortes da rolda de prensa en Fonseca do Nobel de Física 2001 Eric Cornéll, que visitou Santiago este mes invitado polo programa ConCiencia da USC. As traducións en directo son Jorge Mira, o artífice do programa ConCiencia.

[audio:http://blogs.crtvg.es/efervesciencia/wp-content/uploads/2013/10/Cornel-1.mp3|titles=Cornel 1]

Cornell 1

[audio:http://blogs.crtvg.es/efervesciencia/wp-content/uploads/2013/10/Cornel-2.mp3|titles=Cornel 2]

Cornell 2

[audio:http://blogs.crtvg.es/efervesciencia/wp-content/uploads/2013/10/Cornel-3.mp3|titles=Cornel 3]

Cornell 3

 

Con este programa iniciamos a sétima tempada de Efervesciencia na Radio Galega. Outras doses de ciencia desta edición son a  “Historia dunha taza de váter” en Ciencia de Andar por Casa, e “Bacterias para estar delgado” no Circo de Bacterias. Velaquí podes escoitar e descargar o programa 255 completo:

[audio:http://blogs.crtvg.es/efervesciencia/wp-content/uploads/2013/10/efer-255-28-9-13.mp3|titles=efer 255 (28-9-13)]

Descargar Efer 255 completo

 

Efer 236 (9-3-13): Para que serven as aves?

Eu, poeta /popular, provinciano, paxareiro

fun polo mundo buscando a vida /paxaro a paxaro coñecín a terra

Pablo Neruda

Garceta na Ría do Burgo (Foto: Xacobo de Toro Cacharrón)

Mil e unha historias, paxaros, paxareiros e paisaxes. Todo isto e mais é o libro “¿Para qué siven las aves?”  (Tundra, 2012) de Antonio Sandoval. Un libro delicioso  no que ao longo das súas páxinas, mentres o autor recorre a costa da Coruña e a súa propia historia como ornitólogo, nos imos namorando – case sen decatarnos – das aves e do patrimonio natural. Unímonos aos merecidos eloxios que esta obra está a recibir.

[audio:http://blogs.crtvg.es/efervesciencia/wp-content/uploads/2013/03/entre-SANDOVAL-def.mp3]

Entrevista a Sandoval

 

 

A nova desta semana ilústranos como a investigación científica dá respostas prácticas e simples a problemas reais. Problemas reais como por exemplo a preocupación dos armadores de pesca do porto de Vigo de como alongar a vida útil en bodega do peixe capturado no Gran Sol. Cóntanolo Santiago Aubourg, profesor de investigación no Instituto de Investigacións Mariñas – CSIC de Vigo.

[audio:http://blogs.crtvg.es/efervesciencia/wp-content/uploads/2013/03/entre-santiago-aubourg.mp3]

Entrevista Santiago Aubourg

 

Jorge Mira, A. J. Leggett e Manuel Vázquez Ramallo (Foto USC)

Esta semana tivo lugar en Compostela a inauguración da VII edición do Programa ConCiencia promovido pola USC e o Consorcio da Cidade co financiamento da FECYT.

Coa presenza do nobel de física Anthony James Leggett son xa 30 os galardoados con este premio que visitaron Santiago ó abeiro do programa de divulgación ConCiencia que dirixe o catedrático de electromagnetismo Jorge Mira.

[audio:http://blogs.crtvg.es/efervesciencia/wp-content/uploads/2013/03/Legget-1.mp3]

 Legget 1

[audio:http://blogs.crtvg.es/efervesciencia/wp-content/uploads/2013/03/Legget-2.mp3]

Legget 2

[audio:http://blogs.crtvg.es/efervesciencia/wp-content/uploads/2013/03/Legget-3.mp3]

Legget 3

 

Complementa esta edición efevescente unha nova postal planetaria de Borja Tosar dedicada ao sexo no espazo. Velaquí podes escoitar o programa íntegro:

[audio:http://blogs.crtvg.es/efervesciencia/wp-content/uploads/2013/03/efer-236-9-3-13.mp3]

Descargar programa 236 completo

 

Programa 205 (28-4-12): O MUNCYT ábrese á sociedade

Se vas atrás dos cartos, o diñeiro fuxirá de ti, pero se vas atrás da excelencia serán o cartos os que te persigan

Eiichi Negishi

A semana pasada estivo en Santiago invitado polo programa Conciencia o nobel de química 2010 Eiichi Negishi. Preguntado na rolda de prensa por qué non patentou a súa reacción catalítica, contestou con ironía que “prefiro gañar o premio nobel a chegar a rico”.

O vindeiro venres 4 de maio terá lugar a inauguración oficial da sede central do MUNCYT na Coruña. Conversamos co seu director, Ramón Núñez, para coñecer as “tripas” do novo museo. Ramón Nuñez acompañounos nos fitos de Efervesciencia, no programa 1, no 100 e agora neste.

[audio:http://blogs.crtvg.es/efervesciencia/wp-content/uploads/2012/04/Entrevista-Moncho-Núñez-28-4-12.mp3]

Entrevista a Moncho Núñez

 

Vimos de coñecer os gañadores de Inspiraciencia, o concurso de relatos de inspiración científica que organiza o Consello Superior de Investigacións Científicas  (CSIC) e que nesta súa segunda convocatoria admitiu como novidade  obras en galego. Trátase dunha iniciativa da Unidade de Cultura Científica da Delegación do CSIC en Cataluña e do Instituto de Ciencia de Materiais de Barcelona, que conta co patrocinio da Fundación Española para a Ciencia e a Tecnoloxía, FECYT.

Na categoría de relatos curtos en lingua galega o gañador foi Martín Pérez coa obra “Crecer”, e en microrelatos alzouse co premio Henrique Neira. Estas son as súas impresións.

[audio:http://blogs.crtvg.es/efervesciencia/wp-content/uploads/2012/05/Entre-Martín-Pérez-e-Henrique-Neira-Inspiraciencia.mp3|titles=Entrevista a Martín Pérez e Henrique Neira ]

Descargar entrevista a Martín Pérez e Henrique Neira

Velaquí podes escoitar a nosa versión de “Crecer” de Martín Pérez

Crecer [audio:http://blogs.crtvg.es/efervesciencia/wp-content/uploads/2012/05/Crecer-1-de-Martín-Pérez.mp3|titles=Crecer 1 de Martín Pérez]

“Crecer” parte I

 

Nacer, crecer[audio:http://blogs.crtvg.es/efervesciencia/wp-content/uploads/2012/05/Crecer-2-de-Martín-Pérez.mp3|titles=Crecer 2 de Martín Pérez]

“Crecer” parte II

 

Nacer, crecer,reproducirse[audio:http://blogs.crtvg.es/efervesciencia/wp-content/uploads/2012/05/Crecer-3-de-Martín-Pérez.mp3|titles=Crecer 3 de Martín Pérez]

“Crecer” parte III

 

Nacer, crecer, reproducirse e morrer [audio:http://blogs.crtvg.es/efervesciencia/wp-content/uploads/2012/05/Crecer-4-de-Martín-Pérez.mp3|titles=Crecer 4 de Martín Pérez]

“Crecer” parte IV

 

O microrelato de Henrique Neira pódelo escoitar aquí.

Para escoitar este programa completo:

[audio:http://blogs.crtvg.es/efervesciencia/wp-content/uploads/2012/05/Efer-205-28-4-12.mp3]

Descarga o programa 205 enteiro